Haiku no. 43, Algemene Rekenkamer
Datum: 09-02-2021, 07:00 uur
Reflectie op een Interview
Arno Visser in gesprek met Jelle Brandsma (1).
Arie Molenkamp
“Het parlement maakt steeds dezelfde fouten, vindt de president van de Algemene Rekenkamer”.
In het interview met Jelle Brandsma stelt Arno Visser dat het parlement onvoldoende tijd neemt om haar voorgelegde voorstellen te beoordelen; hetgeen zou leiden tot problemen zoals bij de toeslagenaffaire. Volgens Visser moet de Kamer meer eigen onderzoek doen en moet zij, in geval van problemen bij overheidsorganisaties, “terugkijken om vast te kunnen stellen waar de fout zit; de reflectie achteraf ontbreekt”. Op een vraag of de Kamer wel leert van de parlementaire onderzoeken, antwoordt Visser met een “nee”; wijzend op terugkerende patronen als “de informatieverzorging aan de Kamer is niet op orde, er is onvoldoende kennis over de uitvoering van wetten en er wordt halsoverkop gereorganiseerd”. Dan rijst natuurlijk de vraag: “heeft Visser de Kamer altijd voldoende kritisch benaderd?” en “welk aandeel heeft de AR in de toeslagenaffaire?”.
Als taken van de Rekenkamer schetst Visser “nagaan wat er terechtkomt van de plannen van het kabinet” en “controleren van de inkomsten en uitgaven van de Rijksoverheid” (2) . Beter had Visser kunnen stellen wat deze taakstellingen exact inhouden voor het reflecteren op het gevoerde coronabeleid, in het bijzonder wat de komende jaren de effecten zullen zijn van de huidige omvangrijke financiële steunprogramma’s.
Onder verwijzing naar de problemen met de Merwedebrug stelt Visser dat het piept en kraakt bij de kennis van de Nederlandse infrastructuur. Een opvallende uitspraak. Het is immers al decennia lang bekend dat onderhoud van kunstwerken problematisch is; dat er geen tekeningen zijn bewaard. Dan heeft de AR ongetwijfeld een totaal-onderzoek naar de toestand van bruggen, viaducten en havens op haar programma (3) staan?
Zeer “bijzonder” oogt ook Vissers pleidooi voor het opheffen van de scheiding tussen beleid en uitvoering; een bizar standpunt dat de controleerbaarheid van complexe overheidsorganisaties praktisch onmogelijk zal maken. Wat wil Visser hiermee bereiken? Wel hoopgevend is de aankondiging dat de Rekenkamer na invoering van wetten, sneller onderzoek naar de werkbaarheid wil doen.
De uitsmijter van Visser is de aankondiging van een koerswijziging (4) bij het rapporteren van onderzoeksresultaten. “Vroeger maakten we rapporten van 200 pagina’s; nu is het korter, sneller geschreven en cijfers worden verwerkt in grafieken. Wat ik er zelf aan toevoeg zijn onderdelen van boeken en films, die gebruik ik als metafoor”.
(1) Dagblad Trouw, 23 januari 2021.
(2) Op het “eigenaarschap” van financial audit komen we in een andere bijdrage terug.
(3) Het bestaan van een dergelijk onderzoeksrapport is niet gebleken bij raadpleging van het archief van de AR.
(4) “De Algemene Rekenkamer heeft er bewust voor gekozen haar impact te optimaliseren door haar publicaties toe te spitsen op kernboodschappen. Wij constateerden echter dat in enkele van de rapporten uit onze steeproef de kernboodschappen niet uit het doel van het onderzoek voortvloeiden en niet altijd antwoord gaven op de specifieke onderzoeksvragen”. (Peer review rapport Algemene Rekenkamer 2020)
Volgende bericht
Haiku no. 44, Overheid
Vorige bericht
Haiku no. 42, Onderzoeksjournalistiek