Haiku no. 42, Onderzoeksjournalistiek
Datum: 08-02-2021, 07:00 uur
Interview
Eric Smit van “Follow the Money” in gesprek met het IIA (1).
“You smell the rat”.
In het interview start onderzoeksjournalist Eric Smit zijn betoog met een pleidooi voor het vrije ondernemerschap. Tien jaar geleden, juist in een periode dat er door de media fors op onderzoeksjournalistiek werd bezuinigd, trekt hij, samen met Arne van der Wal, de stoute schoenen aan en richt “Follow the Money” op. De inzet is om online, zonder reclame-inkomsten, geld te gaan verdienen. Na een aantal moeizame jaren beschikt FtM nu over een stevige basis van circa 20.000 leden; voldoende om meer in onderzoeksactiviteiten te kunnen investeren. Eric Smit stelt te hebben bereikt dat “veel mensen in Nederland in hun achterhoofd hebben: als ik iets fout doe dan loop ik het risico dat die eikels van Follow the Money mij komen pakken”.
Op de vraag of het werk van Follow the Money zelf ook wordt gecontroleerd, stelt Smit, dat in het werken als journalist de natuurlijke, gezonde angst is geïncorporeerd om in een rechtszaak te worden betrokken… De mogelijke overeenkomst tussen onderzoeksjournalisten en auditors schetst Smit als “het vinden van kwesties die niet stroken met integer handelen”; daarbij zullen beide disciplines “mensen en groepen observeren met het doel zwakke plekken in een organisatie bloot te leggen”, noodzakelijk om onwenselijk of frauduleus handelen te voorkomen. Voor beide groepen geldt dat kennis, ervaring en intuïtief handelen bepalend zijn voor het opstarten en vormgeven van onderzoeken. Auditors en journalisten zouden volgens Smit kunnen samenwerken; “auditors weten op specifieke gebieden meer dan de journalist die toch vaak een generalist is”. Nog nooit heeft Smit meegemaakt dat een bij hem aankloppende klokkenluider een internal auditor was…
Lessen te leren?
Jammer dat in het interview niet wordt ingegaan op de uitspraak van Smit dat “wij journalisten er niet zitten om rijk van te worden. We willen een bijdrage leveren aan een beter functionerende wereld”; terwijl Smit ook niet van repliek wordt gediend op het punt van het wel of niet als klokkenluider kunnen fungeren van de internal auditor. Bijzonder is ook dat zowel de redacteuren als Eric Smit het punt laten liggen van de “reclame-inkomsten” en de mogelijke invloed van deze funding (“partnerships”) op de onafhankelijkheid van de beroepsorganisatie. Het lijken mij gemiste kansen.
(1) Margot Hovestad en Sander Diks, redacteuren Audit Magazine, nummer 2, 2020, blz. 8 -10.
Volgende bericht
Haiku no. 43, Algemene Rekenkamer
Vorige bericht
Haiku no. 39, Maatschappij