Public Auditing

Arie Molenkamp

Een platform om het gedachtegoed van Internal Auditing en Public Auditing te kunnen presenteren, becommentariëren en evalueren.

Home / Blog /

Controle en Advies.

Datum: 05-05-2013, 14:08 uur

De AFM heeft onlangs onderzoek gedaan naar de toepassing van de overgangsregeling tot het scheiden van accountantscontrole en advieswerkzaamheden; een scheiding die beoogt de onafhankelijkheid van de extern accountant bij organisaties van openbaar belang beter te waarborgen[1]. De conclusie luidt dat de Big 4-kantoren niet hebben gehandeld naar de geest van de wet. De AFM neemt zelfs het woord “onethisch” in de mond. Vlak voor de ingangsdatum van de wet hebben accountants bij hun cliënten contracten afgesloten voor het “verlenen van nevendiensten”; overeenkomsten die voor een lange periode adviesomzet voor de Big 4-kantoren kunnen genereren.

De vier grootste accountantskantoren reageerden fel op de aantijgingen van de AFM. Zij zijn het niet eens met het rapport. KPMG spreekt zelfs over “populistische oneliners”. Desondanks houden de meeste kantoren de contracten tegen het licht. Dat leidt al snel tot de uitspraak dat men deze gaat aanpassen of beëindigen.

De vraag is wie binnen de onderneming de gewraakte overeenkomsten heeft voorbereid of afgesloten. De AFM heeft aanwijzingen dat commissarissen niet altijd op de hoogte waren. Heeft de externe accountant naast zijn reguliere positie binnen het auditcomité misschien een foothold binnen de organisatie? In het Audit Magazine van maart 2013 laten internal auditors van ProRail, Staatsloterij en Achmea daarover geen misverstand bestaan. Zij werken intensief samen met de externe accountants; voeren gezamenlijk onderzoeken uit en maken afspraken over onderzoeksprogramma’s. Een handelwijze die niet alleen de onafhankelijkheid van de externe accountant op de tocht zet; ook de internal auditor gooit zijn geloofwaardigheid als “third line of defence” te grabbel.

Ook de beroepsorganisatie van internal auditors (IIA) laat zich niet onbetuigd; deze werkt sinds kort samen met externe accountants (NBA) in het kader van continuous monitoring (CM). De accountant bruuskeert daarmee commissarissen en de leiders van ondernemingen (“over u, zonder u”), terwijl de internal auditor schaamteloos het terrein van de concerncontroller monopoliseert. Ook de natuurlijke belangentegenstelling tussen de extern accountant (werkt voor het maatschappelijk verkeer) en de internal auditor (ondersteunt de ondernemingsleiding) wordt hiermee met voeten getreden. De ervaring leert bovendien dat bij het uitbrengen van gezamenlijke rapporten de internal auditor zich voor het externe karretje laat spannen[2].

Graag doen we een oproep op de AFM om aan bovenstaande praktijken een halt toe te roepen. Door te pleiten voor een Wet tot scheiding van externe Accountancy en internal Audit (WAA). Een noodzakelijke stap in het proces tot herwinnen van het vertrouwen in de externe accountant door het maatschappelijk verkeer. Maar ook een duidelijk signaal dat de internal auditor de beoogde onafhankelijke positie ten opzichte van de ondernemingsleiding ook daadwerkelijk moet gaan innemen.

Op voorhand kan nu al worden gesteld dat na invoering van die wet, gezien opgedane ervaringen, er behoefte zal zijn aan een strikte “naleving van de Wet tot scheiding van externe Accountancy en internal Audit”.

 


[1] “Naleving overgangsregeling scheiding controle en advies”. Autoriteit Financiële Markten, 27 maart 2013.

[2] “Over een rapport dat NIET over internal auditing gaat”. Audit Magazine, maart 2013.

Contact

Public Auditing

Postbus 11598

2502 AN Den Haag

06 - 53361850

a.molenkamp@publicauditing.nl