Home / Blog /

Financiële sector als rem op het zelfreflecterend vermogen van ondernemingen.

Datum: 05-01-2013, 20:03 uur

Een vergezochte bewering? Niet als u de laatste onderzoeksresultaten van het IMF[1]  en de BIS[2] bekijkt. Die laten zien dat als meer dan 3,5% van de werkzame bevolking in de financiële sector actief is, dat een rem betekent op de economische groei. Die cijfers worden bevestigd door een eerder onderzoek van de BIS en door de Vallstein-Benchmark die stellen dat een bijdrage aan de economie (van alleen al) de banken van meer dan 4% van het bbp schadelijk is voor de economie. Het blijkt dat “ook in 2011 de banken goed waren voor meer dan 7% van de wereldeconomie”[3]. Een dergelijke omvang van de bankensector werd aanvankelijk gezien als stimulans voor de economie; in nieuwe studies luidt de constatering echter dat “7% van alles wat we verdienen gebruikt wordt om geld heen en weer te schuiven”.

Met de crisis is vooral ook in Nederland pijnlijk duidelijk geworden dat de bankensector gewoon te groot is en zich te dominant opstelt in het economisch verkeer.

 

Die dominante opstelling raakt ook organisaties van binnenuit. Op een indirecte manier wordt de kwaliteit van het sturend en reflecterend vermogen van ondernemingen aangetast. We doelen op de invloed die banken hebben binnen beroepsorganisaties, zowel waar het de controlling- als de auditfuncties betreft. Laten we deze impact van banken eens projecteren op de beroepsorganisatie van internal auditors. Als we ook daar die dominantie kunnen aantonen, dan heeft dit naar alle waarschijnlijkheid ook als consequentie dat auditing als reflectie-instrument beïnvloed wordt in haar mogelijkheden om het verbetervermogen van organisaties te optimaliseren.

 

Uit een onlangs[4] door PAS[5] gehouden globale inventarisatie onder IIA-leden blijkt dat circa 35% van deze leden werkzaam is binnen een auditfunctie die maximaal 5 fte’s groot is. Eenzelfde vertegenwoordiging, 35%, geldt voor de financiële sector. Binnen deze financiële sector kennen we slechts een beperkt aantal, omvangrijke, banken, verzekeringsmaatschappijen en pensioenfondsen. De kleine auditfuncties, die zo kenmerkend zijn voor de niet-financiële sector, vertegenwoordigen dus een groot aantal grote, middelgrote en kleine ondernemingen. Dat het bij een grote meerderheid van de auditfuncties om kleine afdelingen gaat, komt vooral tot uiting bij de overheid. Daar kent men alleen bij het Ministerie van Financiën de Rijks Auditdienst als grote auditfunctie. Voor het overige beschikken de departementale directies, de provincies, de waterschappen en de gemeenten slechts over kleine auditafdelingen.

 

 

In de praktijk zijn het echter de vertegenwoordigers van grote auditafdelingen uit de financiële sector binnen de IIA-beroepsorganisatie sleutelposities innemen. Dat geldt vooral voor commissies als vaktechniek en quality reviews. Deze beide groepen worden sinds jaar en dag vooral bestuurd door vertegenwoordigers van het bank- en verzekeringswezen; personen die bovendien zijn afgestudeerd in accountancy en meer op interne controle dan op managerial control zijn gericht.

Het mag dus geen verwondering wekken dat er vanuit die IIA-commissies weinig affiniteit is met auditvraagstukken binnen bijvoorbeeld gezondheidszorg, de dienstensector, het uitgeverijwezen, het onderwijs en het openbaar bestuur.

Met andere woorden; door de tweespalt binnen de beroepsorganisatie worden niet die vorderingen gemaakt die nodig zijn om binnen het non-finance-deel van de Nederlandse ondernemingen middels internal audit als reflectie-instrument een kwaliteitsslag te kunnen doorvoeren.

 

Arie Molenkamp RO

Volgende bericht
Waar blijft de management controller?

Vorige bericht
De visitekaartjes van de ADR.